Meer dan 50% van de Nederlandse bevolking heeft overgewicht en velen van hen proberen af te vallen met een dieet en wat extra beweging. Maar wat als de sleutel tot succes niet alleen op je bord ligt, maar ook in je brein en in je bed? Stress en slaap zijn twee krachtige en vaak onderschatte factoren die direct invloed hebben op je vetpercentage. In dit artikel ontdek je hoe deze drie elementen met elkaar verbonden zijn en waarom je voor duurzaam gewichtsverlies verder moet kijken dan alleen calorieën.
Stress: de sluimerende dikmaker
Stress activeert het sympathisch zenuwstelsel en verhoogt de aanmaak van cortisol, het ‘stresshormoon’. Cortisol zorgt ervoor dat je lichaam extra glucose vrijmaakt, handig in noodsituaties, maar problematisch als je langdurig stress ervaart achter je bureau. Chronisch verhoogde cortisolwaarden verhogen de eetlust, stimuleren vetopslag (vooral rondom de buik) en verstoren de insulinegevoeligheid. Vooral emotie-eten en cravings naar vet en zoet worden sterker onder stress.
Slaaptekort: een stille saboteur
Een verstoorde nachtrust heeft directe gevolgen voor je hormonale balans. Slechte of te korte slaap verhoogt het hongerhormoon ghreline en verlaagt het verzadigingshormoon leptine. Het gevolg? Meer trek, minder verzadiging en een groter risico op overeten. Ook verhoogd slaaptekort je cortisolniveau die er op zijn beurt weer voor zorgt dat ons oplossingsgerichte brein minder goed functioneert. Daardoor verlaagt slaapgebrek je wilskracht en maakt het moeilijker om gezonde keuzes te maken.
De vicieuze cirkel
Stress belemmert je slaap. Slechte slaap verhoogt je stressgevoeligheid. Samen verhogen ze doorlopend cortisol wat leidt tot een hormonale chaos, verminderde werking van ons bewuste denken, verhoogde eetdrang en verminderde energie en motivatie om gezonde keuzes te maken. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel waarin afvallen steeds moeilijker wordt. Het lichaam blijft in ‘overlevingsstand’ hangen.
Wat kun je doen?
Een succesvolle leefstijlverandering moet verder gaan dan voeding en beweging. Het vraagt om een integrale aanpak waarbij stressreductie, slaaphygiëne en mindset evenveel aandacht krijgen als je eetpatroon. Bouw daarom dagelijks ontspanningsmomenten in zoals ademhalingsoefeningen, wandelen en/of meditatie. Zorg voor een vast slaapritme en een rustige slaapomgeving. Vermijd beeldschermen voor het slapengaan. Eet niet te laat en vermijd cafeïne na drie uur in de middag. Benader afvallen als een proces van zelfzorg, niet als straf.
Overgewicht is zelden alleen het gevolg van te veel eten of te weinig bewegen. Door ook stress en slaap mee te nemen in je aanpak, werk je aan een duurzame, vitale leefstijl. Want een uitgerust lichaam en een kalme geest zijn de beste bondgenoten in de strijd tegen overtollige kilo’s.
Afvallen met Leefstijl bevat 32 thema’s, waarvan er vanaf 15 februari 2025, elke week een gepubliceerd wordt op de Facebook pagina van Leefstijlclub Healthy Lifestyle, Healthy Ageing. Wil je de 32 factsheets wekelijks in je mailbox ontvangen, mail dan naar info@leefstijlclub.nl.
Wil je deelnemen aan het 48 weken online Leefstijl Totaal programma inclusief Afvallen met Leefstijl (inclusief Fit SWITCH, Food SWITCH, Reset SWITCH en Mind SWITCH 12 weken programma’s, werkboeken en e-boeken), dan kan je nu profiteren van een leuke Overgewicht preventie project korting, door de code PK2025 te gebruiken. PK staat voor Preventie Kracht, want dat is wat je opbouwt als je met deze thema’s aan de slag gaat.
Om in te schrijven voor het Leefstijl totaal programma inclusief Afvallen met Leefstijl, klik hier. Vergeet de kortingscode ‘PK2025’ niet te gebruiken.
Wil je eerst een van de thema programma’s van 12 weken doorlopen, ook daarop kan je nu profiteren van een leuke korting (gebruik hiervoor ook de kortingscode PK2025):
Wil je je nog verder verdiepen in leefstijl als medicijn en preventie, voor jezelf of als professional, overweeg dan eens de online Voedingscoach, Beweegcoach of Stress-Preventie-Herstel practitioner of de volledige NL Actief Leefstijlcoach niveau 4 opleiding.
Meer informatie over het Life Management project, waar het Overgewicht Preventie project het eerste doelgroep sub project van is, vind je hier.