Nieuws

Obesitas, tieners snappen het niet

28-11-2011

Advies over gewichtscontrole, de opname van energie en het verbranden door inspanningen lijkt niet door te dringen bij tieners met overgewicht. Ze snappen het verband niet. 

Veel tieners met overgewicht zeggen wel dat ze willen afvallen, maar ze handelen er niet naar. Dat stelt de Amerikaanse Clare Lenhart van de Temple University in Philadelphia. Ze analyseerde de gegevens van 44.000 adolescenten die deelnamen aan een gezondheidsprogramma in deze stad. 

De jongeren zijn gemotiveerd om iets aan hun probleem te doen, en dat is heel goed, maar ze weten alleen niet goed hoe. Ze hebben geen besef van de consequenties van hun gedrag niet of schatten ze fout in. 

Veel van de meisjes die pogingen ondernamen om af te vallen, bijvoorbeeld door meer te gaan sporten, bleven hardnekkig elke dag hun frisdrank slurpen. En maakten daarmee de opbrengst van hun fysieke inspanningen totaal ongedaan. “Via de frisdrank namen alle energie die ze via hun sportieve inspanningen verbruikten, weer op,” stelt Lenhart. Ze hebben er geen benul van hoeveel inspanning er nodig is om een bepaalde hoeveelheid energie te verbranden. 

De jongeren grepen ook foute middelen aan om gewicht kwijt te raken. Zoals roken. Rokers komen inderdaad iets in gewicht bij wanneer ze stoppen. Maar een gezonde optie kan je deze aanpak niet noemen. 

Cruciaal voor het verdere leven 

De adolescentie is nochtans een cruciale periode voor gewichtcontrole en het aannemen van een actieve levensstijl. 

Adolescenten die het lukt om in deze levensfase nog behoorlijk wat gewicht te verliezen, zijn vaak beter in staat om gedurende de rest van hun leven een lager gewichtpeil aan te houden. Ook al ligt dat dikwijls boven een gezond gewicht. 

Maar wie verder opgroeit met een groot overgewicht, raakt dat bijna nooit meer kwijt. Tenzij via radicale ingrepen zoals maagchirurgie. En dan nog. 

Hetzelfde geldt voor het ontwikkelen van een actieve levensstijl met veel beweging. Zo leert onderzoek van onder meer Jeroen Scheerder van de Katholieke Universiteit van Leuven. Wie dat in deze periode doet, heeft veel kans om die levensstijl gedurende de rest van het leven trouw te blijven. Terwijl wie het dan niet doet, het later bijna nooit meer doet. 

5-2-1-0 

Dokter Yolandra Hancock, een kinderarts van het Children's National Medical Center in Washington, ontwikkelde een eenvoudig hulpmiddel om jongeren tot een beter gezondheidsgedrag aan te zetten: de 5-2-1-0 regel. 

5 voor 5 porties groenten en fruit elke dag; 
2 voor de hooguit 2 uur en nog liever wat minder televisie of videospelletjes per dag; 
1 voor het dagelijkse uur sport of beweging; 
0 voor het aantal frisdranken, al kan je een klein glaasje niet helemaal verbieden. 

Niet alleen voor jongeren 

Het is natuurlijk nog maar de vraag of we alleen naar jongeren moeten kijken. Veel volwassenen hebben evenmin veel besef van wat ze allemaal moeten ondernemen om hun gewicht onder controle te houden of krijgen. 

Het past ook niet om alleen de mensen zelf met alle schuld te beladen voor hun overgewicht. De constante publiciteit voor lekkere hapjes die ons overspoelt, krijgt zelfs hardnekkige droogstoppels aan het saliveren. Voet- en fietspaden in een schabouwelijke toestand nodigen niet echt uit om op een andere wijze dan met de auto naar de winkel of welke bestemming dan ook te trekken. 

Bovenop dit alles komt de sterke overlevingsdrang die het centrale kenmerk is van alle levende wezens. In zijn ontwikkeling heeft de menselijke soort geleerd om snel en veel vet op te slaan als reserve voor schrale perioden. En die drang hakt er in, ons lichaam zet alles in het werk om te verdikken en vermageren te voorkomen. 

Maar blijven toekijken hoe we collectief verdikken, is ook geen optie. 

Jan EtienneBodytalk  


Terug naar overzicht


Pre-order het boek Bewegen als medicijn plus gelijknamig online programma